Anayasa Mahkemesinin kuruluş yıl dönümü etkinlikleri kapsamında “Bireysel Başvurunun 5 Yılının Değerlendirilmesi” konulu sempozyum düzenlendi.

Yüce Divan Salonu’nda Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Engin Yıldırım’ın oturum başkanlığını yaptığı sempozyumu, Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, Venedik Komisyonu Başkanı Gianni Buquicchio ile 20 ülkeden Anayasa Mahkemesi başkan ve üyeleri izledi.

Sempozyumda, “Bireysel Başvuru Kararlarının Anayasanın Yorumuna Etkileri” konulu birinci oturumda konuşan Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bertil Emrah Oder, bireysel başvuruyu uluslararası örneklerle Türkiye örneklerini karşılaştırarak anlattı.

İkinci oturumda konuşan Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vahit Bıçak, ceza hukuku açısından bireysel başvuru kararlarının yargı sistemine etkilerini irdeledi.

Bireysel başvuru kararlarının objektif ve subjektif iki farklı etkisinin bulunduğunu belirten Bıçak, kararların subjektif yönünün hakkı ihlal edilen başvurucu özelinde bireysel düzeyde sonuçlar doğurduğunu ifade etti.

Bıçak, kararların objektif sonuçlar doğuran yönünün ise Anayasa Mahkemesine başvurmak durumunda kalmaksızın benzer hak ihlallerine maruz kalan veya benzer hak ihlaline uğrama riski altındaki bireylerin lehine etkileri olduğunu dile getirdi.

Bireysel başvurunun başarısının sadece bireysel düzlemde yerine getirilmesiyle ölçülemeyeceği kanaatinde olduğunu söyleyen Bıçak, Anayasanın 153. maddesi çerçevesinde Anayasa Mahkemesi kararlarının gereğinin diğer organlar tarafından da yerine getirilmesinin başarılı icrai sonuç kriteri olması gerektiğini kaydetti.

Bıçak, kararların geçmiş hak ihlallerini ortadan kaldırma etkisine ilaveten gelecekte ortaya çıkması muhtemel ihlalleri de önleyebilecek şekilde ilgili erklere kendini benimsetmesinin kayda değer bir başarı sayılacağını, bunun bireysel başvuru mekanizmasının ortaya çıkış felsefesine de uygun düşeceğini söyledi.

Vahit Bıçak, “Bireysel başvurulara ilişkin kararları uygulamada yerel mahkemenin isteksiz tavırları ve mevzuattaki boşluklar, bu kararların etkisini olumsuz yönde etkilemektedir. Bir hukuk devleti olan ülkemizde Anayasa Mahkemesi kararlarının etkisini zayıflatan yanlış uygulamalar bir bütün olarak yargıya güveni de olumsuz etkiler.” dedi.

Oturumların ardından Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, sempozyumun konuşmacılarına plaket verdi.