24 Şubat 2022’de Rusya tarafından Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgale başlamasından bu yana, AB Rusya’ya karşı büyük ve benzeri görülmemiş yaptırımlar uygulamıştır. Bu yaptırımlar, 2014 yılında Kırım’ın ilhakı ve Minsk Anlaşmalarının uygulanmamasının ardından Rusya’ya uygulanan önlemlerin üzerine eklenmiştir. Yaptırımlar, hedefe yönelik sınırlayıcı tedbirler (bireysel yaptırımlar), ekonomik yaptırımlar, diplomatik tedbirler ve vize tedbirlerini içermektedir.

Ekonomik yaptırımların amacı, Rusya’nın eylemleri nedeniyle ağır sonuçlar doğurmak ve Rusya’nın saldırganlığını sürdürme yeteneğini etkili bir şekilde engellemektir. Bireysel yaptırımlar, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını baltalayan veya bu tür eylemlerden fayda sağlayan eylemleri destekleyen, finanse eden veya uygulayan kişiler ve kuruluşları hedef almaktadır.

AB ayrıca, Ukrayna’ya karşı askeri saldırganlıkta Rusya’ya verdikleri destek nedeniyle Belarus, İran ve Kuzey Kore’ye yaptırımlar uygulamıştır. Bunlara ek olarak, Rusya’daki insan hakları durumunun devam eden kötüleşmesi ve özellikle Alexei Navalny’nin ölümü nedeniyle bireylere ve kuruluşlara yönelik yaptırımlar da uygulanmıştır.

Kimler yaptırım altında?

Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını baltalayan veya tehdit eden eylemlerle ilgili AB sınırlayıcı tedbirleri yaklaşık 2.400 birey ve kuruluşu kapsamaktadır.

Yaptırım uygulanan kişiler arasında şunlar yer almaktadır:

• Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin
• Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov
• Ukrayna’nın eski Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç
• Roman Abramovich
• Rusya Devlet Duması (parlamentonun alt kanadı) üyeleri
• Ulusal Güvenlik Konseyi üyeleri
• Rusya Federasyonu Federasyon Konseyi üyeleri
• Bakanlar, valiler ve Moskova belediye başkanı gibi yerel politikacılar
• Üst düzey yetkililer ve askeri personel
• Wagner Grubu’nun komutanları
• Önde gelen iş insanları ve oligarklar
• Kremlin yanlısı ve Ukrayna karşıtı propagandacılar

Yaptırım uygulanan kişiler arasında ayrıca şu eylemlerden sorumlu veya bu eylemlere dahil olanlar da bulunmaktadır:

• 2022’deki sözde ‘referandumlar’ ve 2023’te Ukrayna’nın işgal altındaki topraklarında düzenlenen ‘seçimler’
• Buça ve Mariupol’deki vahşetler
• Sivillere ve kritik altyapıya yönelik füze saldırıları
• Ukraynalı çocukların zorla evlat edinilmesi ve sınır dışı edilmesi
• Ukraynalı çocukların askeri yeniden eğitimi
• Ukrayna’da savaşmaları için Suriyeli paralı askerlerin toplanması
• İHA üretimi ve tedariki
• Ukrayna’nın kültürel mirasının yağmalanması
• Yaptırımların aşılması

Yaptırım uygulanan kuruluşlar şunları içermektedir:

• Siyasi partiler
• Wagner grubu dahil silahlı kuvvetler ve paramiliter gruplar
• Bankalar ve finansal kuruluşlar
• Propaganda ve dezenformasyondan sorumlu medya kuruluşları
• Askeri ve savunma sektörlerindeki şirketler
• Enerji sektöründeki şirketler
• Havacılık, gemi inşası ve makine imalatı sektörlerindeki şirketler
• IT, telekomünikasyon ve sigorta sektörlerindeki şirketler
• Yaptırımların aşılmasına karışan şirketler
• Dünyanın en büyük elmas madencilik şirketi PJSC Alrosa
• ‘Tüm Rusya Halk Cephesi’ hareketi
• Ukraynalı çocukların yeniden eğitimi ve sınır dışı edilmesinden sorumlu kuruluşlar

Ayrıca, İran, Belarus ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’nden bireyler de yaptırım listesine dahil edilmiştir.

Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını baltalayan veya tehdit eden eylemlerle ilgili AB sınırlayıcı tedbirlerine tabi kişi ve kuruluşların listesi, AB resmi gazetesinde yayımlanmıştır.

Bireyler ve kuruluşlara yönelik yaptırımlar pratikte ne anlama geliyor?

Bireylere yönelik yaptırımlar, seyahat yasakları ve mal varlıklarının dondurulmasını içerir. Kuruluşlara yönelik yaptırımlar ise mal varlıklarının dondurulmasını kapsar.

Seyahat yasakları, listelenen bireylerin kara, hava veya deniz yoluyla AB topraklarına girmelerini veya bu topraklardan geçiş yapmalarını engeller.

Mal varlıklarının dondurulması, listelenen kişi ve kuruluşlara ait olan tüm hesapların AB bankalarında dondurulması anlamına gelir. Ayrıca, bu kişilere veya kuruluşlara doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir fon veya mal varlığı sağlanması yasaktır.

AB’de dondurulan özel kişilere ait mal varlıkları: 24,9 milyar avro
AB’de bloke edilen Rusya Merkez Bankası varlıkları: 210 milyar avro

Dondurulan Rus varlıklarından elde edilen beklenmedik net kârlar, Ukrayna’nın silahlı kuvvetlerini, savunma sanayisini ve yeniden inşasını desteklemek için kullanılmaktadır. Bu fonlar, Avrupa Barış Tesisi (European Peace Facility) ve diğer AB programları aracılığıyla yönlendirilmektedir.

AB’nin Rusya ile ticareti nasıl kısıtlanıyor?

Ekonomik yaptırımlar kapsamında, AB, Rusya’ya yönelik bir dizi ithalat ve ihracat kısıtlaması getirmiştir. Bu, Avrupa’daki kuruluşların belirli ürünleri Rusya’ya satamayacağı (ihracat kısıtlamaları nedeniyle) ve Rus kuruluşlarının belirli ürünleri AB’ye satamayacağı (ithalat kısıtlamaları nedeniyle) anlamına gelir.

Yasaklanan ürünlerin listesi, yaptırımların Rus ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisini en üst düzeye çıkarırken, AB işletmeleri ve vatandaşları üzerindeki sonuçlarını sınırlayacak şekilde hazırlanmıştır. İhracat ve ithalat kısıtlamaları, Rus halkına zarar vermemek için öncelikle tüketim amaçlı olan ürünleri ve sağlık, ilaç, gıda ve tarım ile ilgili ürünleri kapsam dışı bırakmaktadır.

Avrupa Komisyonu’na göre, Şubat 2022’den bu yana AB, Rusya’ya ihraç edilmesi planlanan 48 milyar avrodan fazla malı ve Rusya’dan ithal edilmesi planlanan 91,2 milyar avrodan fazla malı yasaklamıştır. Bu, 2021 yılı ihracat ve ithalat hacimleriyle karşılaştırıldığında, mevcut durumda ihracatın %54’ünün ve ithalatın %58’inin ambargo altında olduğu anlamına gelir. Bu yasaklar, AB’nin gümrük otoriteleri tarafından uygulanmaktadır.

Ayrıca, AB, diğer benzer görüşteki ortaklarıyla iş birliği içinde, Dünya Ticaret Örgütü (WTO) çerçevesinde Rusya’yı en çok kayırılan ülke (Most-Favoured-Nation) statüsü vermeyi engelleme hakkını saklı tutma yönünde bir açıklama kabul etmiştir. AB, bu konuda ithalat tarifelerini artırmak yerine, belirli malların ithalatını veya ihracatını yasaklayan bir dizi kısıtlayıcı tedbir uygulamayı tercih etmiştir. Ayrıca, AB ve ortakları, Belarus’un WTO’ya katılımıyla ilgili tüm çalışmaları askıya almıştır.

Aralık 2023’ten itibaren, Rus elmaslarına yönelik bir yasak getirilmiştir. Bu, Rusya’nın bu önemli gelir kaynağından mahrum bırakılmasını amaçlayan uluslararası bir elmas yasağı geliştirme çabası kapsamında G7 ülkelerinin bir girişimidir.

AB’den Rusya’ya ihraç edilemeyen ürünler nelerdir?

Ambargo uygulanan ürünlerin listesi şunları içerir:

• Son teknoloji ürünleri (ör. kuantum bilgisayarlar ve gelişmiş yarı iletkenler, elektronik bileşenler ve yazılımlar)
• Petrol rafinajında ihtiyaç duyulan belirli ürünler ve teknolojiler
• Enerji endüstrisi ekipmanları, teknolojileri ve hizmetleri
• Havacılık ve uzay endüstrisi ürünleri ve teknolojileri (ör. uçaklar, uçak motorları, yedek parçalar ve uçaklar ve helikopterler için her türlü ekipman ile jet yakıtı)
• Denizcilik navigasyonu ürünleri ve radyo iletişim teknolojileri
• Bir dizi çift kullanımlı ürün (hem sivil hem de askeri amaçlar için kullanılabilecek ürünler), örneğin drone motorları, drone yazılımları veya şifreleme cihazları
• Lüks ürünler (ör. lüks otomobiller, saatler ve mücevherler)
• Her türlü silah ve bağlantılı mühimmat, sivil ateşli silahlar ve parçaları
• Kimyasallar, jeneratörler ve termostatlar
• Bilişim, elektronik ve optik bileşenler
• Kameralar, lensler, oyuncak dronelar, dizüstü bilgisayarlar ve sabit diskler
• Rusya’nın endüstriyel kapasitesini artırabilecek diğer ürünler

Rusya’dan AB’ye ithal edilemeyen ürünler nelerdir?

Ambargo uygulanan ürünlerin listesi şunları içerir:

• Ham petrol ve rafine petrol ürünleri
• Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG)
• Kömür ve diğer katı fosil yakıtlar
• Çelik, demir ve dökme demir
• Çimento, bitüm ve asfalt
• Bakır ve alüminyum teller, borular ve boru hatları
• Ahşap, kağıt, sentetik kauçuk ve plastikler
• Helyum
• Deniz ürünleri, alkollü içkiler, sigaralar ve kozmetik ürünler
• Elmas ve altın, mücevher dahil
• Rusya’nın yeteneklerini geliştirmeye katkıda bulunabilecek diğer ürünler

Elmaslarla ilgili yasak, aşağıdakileri kapsamaktadır:

• Rusya menşeli elmaslar
• Rusya’dan ihraç edilen elmaslar
• Rusya’dan transit geçen elmaslar
• AB dışındaki ülkelerde işlenen Rus elmasları

Rusya’ya Hangi AB Hizmetleri Yasaklanmıştır?

Rusya’nın büyük ölçüde Avrupa şirketlerinden hizmet ithalatına bağımlı ekonomisini hedeflemek amacıyla, AB, Rusya hükümetine veya Rusya’da kurulu şirketler ve diğer tüzel kişilere belirli iş odaklı hizmetlerin sağlanmasını yasaklamıştır.

Yasak, aşağıdaki hizmetleri kapsamaktadır:

• Kripto varlık cüzdanları, hesapları veya saklama hizmetleri
• Muhasebe, denetim, defter tutma ve vergi danışmanlığı
• Mimarlık ve mühendislik hizmetleri
• BT danışmanlığı ve hukuki danışmanlık
• Reklamcılık, pazar araştırması ve kamuoyu yoklaması
• Teknik destek, aracılık ve mali yardım (Rus petrolünün deniz yoluyla taşınmasıyla ilgili)
• Fikri mülkiyet hakları ve ticari sırlar (diğer yaptırımlara tabi mal ve teknolojiyle ilgili olanlar)
• İşletmelerin yönetimine yönelik yazılımlar
• Endüstriyel tasarım ve üretim için yazılımlar

Petrol yasağı pratikte ne anlama geliyor?

Haziran 2022’de Komisyon, deniz yoluyla taşınan ham petrol ve belirli petrol ürünlerinin Rusya’dan AB’ye satın alınmasını, ithalatını ve transferini yasaklayan altıncı yaptırım paketini kabul etti. Yasak, ham petrol için 5 Aralık 2022’de, diğer rafine petrol ürünleri için ise 5 Şubat 2023’te yürürlüğe girdi.

Geçici Muafiyetler:

• Coğrafi konumları nedeniyle Rusya’ya bağımlı olan ve alternatif tedarik seçeneği olmayan AB üye devletleri için boru hattıyla ham petrol ithalatına geçici muafiyet tanınmıştır. Ancak bu muafiyet, Polonya ve Almanya için 23 Haziran 2023’te sona ermiştir.
• Bulgaristan ve Hırvatistan, sırasıyla Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ve vakum gaz yağı ithalatına ilişkin geçici ayrıcalıklardan yararlanacaktır.

AB’nin Rusya’dan petrol ithalatının %90’ı bu yasak kapsamındadır. Bu durum, Rusya’nın petrol ihracat gelirine ciddi bir yapısal darbe vurmuştur. 2021 yılında, AB, Rusya’dan 71 milyar € değerinde petrol ithal etmişti (48 milyar € ham petrol ve 23 milyar € rafine petrol ürünleri).

Petrol Fiyat Tavanı Nasıl İşliyor?

AB, Rus petrolünün üçüncü ülkelere deniz yoluyla taşınması ve buna ilişkin hizmetlerin sağlanmasına yönelik yasağa, bu ürünlerin fiyat tavanında veya altında satın alınması durumunda bir istisna getirmiştir.

Fiyat tavanları şunlardır:

• Ham petrol için varil başına 60 $
• İndirimli petrol ürünleri için varil başına 45 $
• Premium petrol ürünleri için varil başına 100 $

Fiyat tavanları, 5 Aralık 2022’den itibaren ham petrol, 5 Şubat 2023’ten itibaren ise petrol ürünleri için uygulanmaktadır.

Bu karar, piyasa koşullarının neden olduğu fiyat dalgalanmalarını sınırlarken Rusya’nın petrol gelirlerini önemli ölçüde azaltmıştır. Aynı zamanda küresel enerji fiyatlarını istikrara kavuşturarak diğer ülkelere yönelik enerji arzında olumsuz etkileri azaltmayı amaçlamaktadır.

AB, Fiyat Tavanına İlişkin Kaçakçılık Risklerini Nasıl Ele Alıyor?

G7+ Fiyat Tavanı Koalisyonu, fiyat tavanı politikasının etkinliğini artırmak için uyumluluk ve yaptırımların sıkılaştırılması yönünde adımlar atmıştır. Ayrıca, Rusya’nın yasakları aşmak için kullandığı “gölge filo”ya yönelik önlemler geliştirilmiştir.

Haziran 2024’te kabul edilen 14. yaptırım paketi kapsamında, Ukrayna’ya karşı savaşa katkıda bulunan belirli gemilere liman erişim yasağı ve hizmet sağlama yasağı getirilmiştir. Şimdiye kadar, AB, Rus petrolünü taşıyan ve tehlikeli, yasa dışı taşımacılık uygulamaları gerçekleştiren 79 gemiyi bu listeye eklemiştir.

Ulaşım Üzerindeki Yaptırımlar Nelerdir?

Karayolu Taşımacılığı

AB, Rus ve Belaruslu karayolu taşımacılık operatörlerinin, römork ve yarı römork dahil olmak üzere, AB’ye mal taşımalarını ve AB üzerinden transit geçiş yapmalarını yasakladı. Bu yasak, Rus sanayisinin kilit ürünlere erişim kapasitesini sınırlamayı ve Rusya ile ticaret yollarını kesintiye uğratmayı amaçlıyor. Ancak, AB ülkeleri şu durumlarda istisna tanıyabilir:

• Enerji taşımacılığı,
• Eczacılık, tıbbi, tarımsal ve gıda ürünlerinin taşınması,
• İnsani yardım amaçlı taşımacılık,
• Rusya’daki AB ve üye ülkelerin diplomatik ve konsolosluk temsilciliklerinin veya uluslararası örgütlerin işleyişine yönelik taşımacılık,
• Rusya’ya ödünç verilen kültürel eserlerin resmi kültürel işbirliği bağlamında transferi veya ihracı,
• Diplomatik araç plakası taşıyan araçların AB’ye girişi veya insani amaçlarla kullanılan araçlar,
• Rusya’da ikamet eden AB vatandaşlarının, AB’ye giriş yaparken kullandıkları araçlar.

Bu yasaklar, posta hizmetlerini ve Kaliningrad bölgesi ile Rusya arasındaki transit malları etkilemez.

Havacılık Sektörü

AB, Rus taşıyıcılarının her türlüsünü AB havaalanlarına erişimden ve AB hava sahasını kullanmaktan men etti. Bu, Rusya’da veya başka bir yerde kayıtlı olan ve bir Rus vatandaşı veya kuruluşuna kiralanan uçakların AB havaalanlarına iniş yapamayacağı ve AB ülkeleri üzerinde uçamayacağı anlamına gelir. Özel jetler gibi özel uçaklar da yasak kapsamındadır.

Ayrıca, AB havacılık ve uzay sanayilerine ait malların ve teknolojilerin Rusya’ya ihracatını yasakladı. Bu, Rus havayollarının filo için uçak, yedek parça veya ekipman satın alamayacağı, gerekli onarımları veya teknik kontrolleri gerçekleştiremeyeceği anlamına gelir.

Sigorta hizmetleri, bakım hizmetleri ve bu mallar ve teknolojilerle ilgili teknik destek de yasaklanmıştır.

Rusya’daki ticari uçak filosunun üçte biri AB, ABD veya Kanada’da üretildiğinden, bu yasak zamanla Rusya’nın sivil havacılık filosunun büyük bir bölümünün, hatta yurtiçi uçuşlar için bile, yere inmesine yol açabilir.

Deniz Taşımacılığı

AB, Rusya’nın 2.800’den fazla gemiden oluşan tüm ticaret filosunun AB limanlarına girişini yasakladı. Ancak bu tedbir, şu malları taşıyan gemileri etkilemez:

• Enerji,
• Eczacılık, tıbbi, tarımsal ve gıda ürünleri,
• İnsani yardım,
• Kömür, nükleer yakıt ve sivil nükleer kapasitenin işleyişi için gerekli diğer ürünler.

Ayrıca, yardım ihtiyacı olan, sığınacak bir liman arayan veya deniz güvenliği nedeniyle acil liman çağrısı yapan gemiler bu yasağın dışında tutulur.

Yasak, şu gemilere de uygulanır:

• Yaptırımlardan kaçınmak için Rus bayrağını başka bir devletin bayrağıyla değiştirenler,
• Yaptırımları ihlal ettiğinden şüphelenilen gemiler arasında gemiden gemiye transfer yapanlar,
• Rus petrolü taşırken otomatik tanımlama sistemlerini yasadışı olarak devre dışı bırakan veya bunlara müdahale edenler.

Limandaki yetkililer, gemilerin IMO numarasını (Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından atanan benzersiz tanımlama numarası) kontrol ederek bayrak veya kayıt değişikliği girişimini tespit edebilir.

AB, Rusya’dan ham petrolün (5 Aralık 2022’den itibaren) ve petrol ürünlerinin (5 Şubat 2023’ten itibaren) AB dışındaki ülkelere deniz yoluyla taşınmasını yasaklamıştır. İlgili teknik destek, aracılık hizmetleri ve mali yardım da yasaktır.

Bu yasak, ham petrol veya petrol ürünleri fiyat tavanı üzerinden veya altında satın alındığında geçerli değildir

Rus Bankacılık Sistemi Yaptırımlardan Nasıl Etkileniyor?

Rus ve Belarus Bankaları İçin SWIFT Yasağı

Bu yasak, 10 Rus ve 4 Belarus bankasının, SWIFT kullanarak uluslararası ödeme yapmalarını veya almalarını engelliyor. SWIFT, bankalar ve diğer finansal kurumlar arasında bilgi alışverişini büyük ölçüde kolaylaştıran bir mesajlaşma hizmetidir. Dünyada 11.000’den fazla kuruluşu birbirine bağlar.

Netice itibariyle, bu bankalar ne döviz temin edebilir (çünkü döviz transferleri genellikle iki banka arasında yurtdışında işlenir ve yabancı bir aracılık bankası yer alır) ne de yurt dışına mal varlıklarını transfer edebilir. Bu durum, Rus ve Belarus ekonomileri üzerinde olumsuz sonuçlara yol açmaktadır.

Teknik olarak, bankalar SWIFT olmadan uluslararası işlemler yapabilirler, ancak bu pahalı, karmaşık ve finansal kurumlar arasında karşılıklı güven gerektirir. Ödemeler, telefon ve faks kullanılarak her işlem onaylandığı zamanlara geri dönülmesini gerektirir.

Finansal Mesajlaşma Sistemi (SPFS)

AB, Rusya Merkez Bankası tarafından sınırlayıcı önlemleri etkisiz hale getirmek amacıyla geliştirilen, “Finansal Mesajlaşma Sistemi”nin (SPFS) kullanımını yasaklama kararı aldı.

Bu, AB dışındaki Rusya ile faaliyet gösteren AB kuruluşlarının SPFS veya eşdeğer finansal mesajlaşma hizmetlerine bağlanmalarını yasaklamaktadır.

Rusya Merkez Bankası’na Yönelik Yaptırımlar

Avrupa Birliği, Rusya Merkez Bankası’nın rezerv ve varlık yönetimiyle ilgili tüm işlemleri yasaklamıştır. Merkez bankasının varlıklarının dondurulması sonucunda, merkez bankası artık AB’deki merkez bankalarında ve özel kuruluşlarda saklanan varlıklarına erişememektedir.

Şubat 2022’de Rusya’nın uluslararası rezervleri 643 milyar dolar (579 milyar euro) tutarındaydı. Başka amaçların yanı sıra, yabancı para birimlerinde rezerv bulundurmak, bir ülkenin kendi para biriminin döviz kuru istikrarını sağlamaya yardımcı olur.

Aralık 2022’de AB, Rusya’nın devlet sahipliğinde veya kontrolündeki kuruluşlar listesine Rusya Bölgesel Kalkınma Bankası’nı da ekledi ve bu kuruluşlara tam işlem yasağı uygulandı.

AB ve diğer ülkelerin işlemleri yasaklaması nedeniyle, Rusya’nın rezervlerinin yarısından fazlasının dondurulduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca, bu yasakları uygulayan diğer ülkeler arasında ABD, Kanada ve Birleşik Krallık da bulunmaktadır ve bunlar da Rusya’nın döviz rezervlerinde paya sahiptir.

Sonuç olarak, Rusya bu döviz varlıklarını bankalarına fon sağlamak ve diğer yaptırımların etkilerini sınırlamak için kullanamaz. Hatta, Rusya’da depolanan altın rezervlerinin satılması, uluslararası yaptırımlar nedeniyle artık daha zor hale gelmiştir.

Euro Cinsinden Banknotların Satışı ve Transferi

AB, Rusya’ya euro cinsinden banknotların satılmasını, tedarik edilmesini, transfer edilmesini ve ihracatını da yasaklamıştır. Amaç, Rus hükümetinin, Merkez Bankası’nın ve Rusya’daki gerçek ve tüzel kişilerin euro cinsinden nakit erişimini sınırlayarak yaptırımların delinmesini engellemektir. Benzer yaptırımlar, Belarus’a da uygulanmaktadır.

AB Neden Bazı Medya Organlarını Yasakladı?

Rusya Federasyonu, hem komşu ülkelerine hem de AB ve üye devletlerine yönelik istikrarsızlaştırıcı stratejisini güçlendirmek amacıyla, sistematik bir şekilde uluslararası dezenformasyon, bilgi manipülasyonu ve gerçeklerin çarpıtılması kampanyası yürütmüştür.

Buna karşılık olarak, AB, Kremlin destekli dezenformasyon yürüten bazı medya organlarının yayın faaliyetlerini ve lisanslarını askıya almıştır:

• Rossiya RTR/RTR Planeta
• Rossiya 24/Russia 24
• Rossiya 1
• Rossiyskaya Gazeta
• Spas TV Kanalı
• Sputnik ve yan kuruluşları
• Tsargrad TV Kanalı
• TV Centre International
• Voice of Europe
• Izvestia
• Katehon
• New Eastern Outlook
• NTV/NTV Mir
• Oriental Review
• Pervyi Kanal
• REN TV
• RIA Novosti
• Russia Today ve yan kuruluşları

Yasak, AB üye devletlerine yönelik tüm iletim ve dağıtım yollarını kapsar, bunlar arasında kablo, uydu, İnternet Protokol TV, platformlar, web siteleri ve uygulamalar yer almaktadır.

AB Temel Haklar Şartı ile uyumlu olarak, bu önlemler, söz konusu medya organlarının ve personelinin, yayın yapmayı içermeyen faaliyetlerde bulunmalarını engellemeyecek, örneğin araştırma ve röportaj yapmalarına izin verilecektir.

AB, ayrıca propaganda ve dezenformasyonla ilgili sorumlu medya kuruluşlarına ve bireylere yaptırımlar uygulamıştır.

AB, Yaptırımların Delinmesini Nasıl Engelliyor?

AB’nin yaptırımlarının ölçeği karşısında, Rus hedefler çeşitli teknikler kullanarak bunları delmeye çalışmaktadır; örneğin, karmaşık finansal düzenlemeler kullanmak, ticaret edilen malların doğasını veya kökenini sahteleştirmek veya AB dışındaki ülkelerin yargı bölgelerine başvurmak gibi.

Listeye dahil edilen kişiler ve kuruluşlar, varlıklarını gizlemeye yönelik çabalar da göstermektedir. AB, delinmenin önlenmesi ve engellenmesi için birkaç önlem almıştır, bunlar arasında:

• Delinmeyi kolaylaştıranlara yönelik hedeflerin genişletilmesi
• AB’den Rusya dışındaki ülkelere çift kullanım malları, teknolojiler ve savaş alanı ürünlerinin transit yasağı getirilmesi
• AB limanlarına, gemiden gemiye transferlerde yer alan ve yaptırımları ihlal ettiğinden şüphelenilen gemiler ile Putin’in gölge filosunun parçası olan gemilerin erişiminin yasaklanması
• Rusya’dan petrol taşırken gemi üzerindeki otomatik tanımlama sistemini yasadışı şekilde engelleyen gemilerin AB limanlarına giriş yasağı
• AB, Rusya’dan kişilere veya Rusya’da ikamet eden kişilere kripto-varlık cüzdanı, hesap veya muhafaza hizmeti sağlayan, bunları kontrol eden veya yöneticiliğini üstlenen kuruluşlarda yer alma yasağı getirmiştir.

Bunlara ek olarak, AB’deki herhangi bir kuruluş, Rusya tarafından sahip olunan veya kontrol edilen kuruluşların 100.000 euroyu aşan fon transferlerini bildirmelerini gerektirir.

AB, Yaptırımların Delinmesini AB Dışındaki Ülkelerde Nasıl Engelliyor?

Yaptırımların delinmesini engellemek amacıyla AB, AB dışındaki ülkelerle ikili ve çok taraflı işbirliğini güçlendirme ve teknik yardım sağlama kararı almıştır. Ancak, işbirliği istenilen sonuçları vermezse, AB hızla, orantılı ve hedeflenmiş önlemler alarak, yalnızca Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşını sürdürmesini engelleyecek kaynakları elinden almak amacıyla harekete geçecektir. Bu önlemler, AB dışındaki operatörlerin delinmeye katkı sağladığı durumlarda uygulanacaktır.

AB, bu tür bireysel önlemler aldıktan sonra söz konusu ülkeyle yapıcı bir diyalog başlatacaktır. Eğer bireysel yaptırımlar ve ek işbirliği ile delinme devam ederse, AB, son çare olarak olağanüstü önlemler almayı seçebilir.

Bu durumda, Konsey, delinme riski yüksek ve sürekli olan ülkeler için, özellikle savaş alanı ürünleri ve teknolojilerinin satışı, tedariki, transferi veya ihracatı üzerinde sınırlamalar getirebilir.

AB, şu önlemleri almıştır:

• AB ana şirketlerinin, AB dışındaki iştiraklerinin yaptırımları ihlal eden faaliyetlerde bulunmamalarını sağlamak
• AB operatörlerinin, AB dışındaki ülkelere savaş alanı ürünleri satarken gerekli özeni göstermelerini sağlamak
• AB operatörlerinin, savaş alanı ürünlerinin üretimi için sanayi bilgisini AB dışındaki ülkelere aktarırken, bu bilginin Rusya için kullanılmayacağından emin olmak adına sözleşme hükümleri eklemeleri

Aralık 2022’de, AB, David O’Sullivan’ı, AB yaptırımlarının uygulanmasından sorumlu uluslararası özel elçi olarak atadı. Özel elçinin görevi, AB dışındaki ülkelerle sürekli yüksek seviyede iletişim kurarak, Rusya’ya karşı yaptırımların delinmesini engellemek ve Avrupa kökenli hassas savaş alanı mallarının Rusya’ya ulaşmasını önlemektir.

AB’nin Rusya’ya Yaptırımları NEYİ KAPSAMAZ?

Yaptırımlar, gıda ve tarım ürünleriyle ilgili ihracatı ve işlemleri engellemez. AB liderleri, 23-24 Haziran 2022 tarihlerinde yapılan zirvede, küresel gıda krizinden sadece Rusya’nın sorumlu olduğunu vurgulamış ve AB yaptırımlarının gıda ve tarım ürünlerini hedef almadığını belirtmiştir. Gıda güvenliği ve erişilebilirliği, AB ve üye ülkeleri için temel bir önceliktir.

AB yaptırımları, gıda güvenliğini etkilemez ve yalnızca AB ile Rusya arasındaki ikili ticareti kapsar – uluslararası ticareti kapsamaz.

AB yaptırımları, gıda tedariklerini ve gübreleri açıkça dışlamaktadır: Rusya’nın küresel piyasalara gıda ihracatına yönelik yaptırım bulunmamaktadır. Herkes, Rusya’dan çıkan gıda ve gübreleri satın alabilir ve taşıyabilir.

AB yaptırımları kapsamındaki belirli potas gübrelerinin ithalatına ilişkin kısıtlamalar yalnızca AB’ye ithalat için geçerlidir ve bunlar, AB’den veya Rusya’dan Ukrayna’ya yapılan ihracatları etkilemez.

AB, yaptırımları çerçevesinde bazı istisnalar da getirmiştir: Avrupa hava sahası Rus uçaklarına kapalı olsa da, AB üye ülkeleri, Rus uçaklarının hava sahalarını insani amaçlar için geçmesine izin verebilir.

AB üye ülkeleri, Rus bayraklı gemilere AB limanlarına giriş izni verebilir ve ayrıca Rus kara taşıyıcılarının AB’ye, gübre ve buğday gibi kısıtlamaya tabi olmayan tarım ürünlerini ithalat veya taşımacılık amacıyla giriş yapmalarına izin verebilir.

Gıda Güvenliği ve Uygun Fiyatlar

AB, yaptırımlarını Diğer Ortaklarıyla Koordine Ediyor mu?

Yaptırımlar, geniş bir uluslararası ortaklar yelpazesiyle uygulandığında daha etkilidir. AB, son yıllarda yaptırımları koordine etmek amacıyla ABD gibi benzer görüşlere sahip ortaklarıyla yakın bir şekilde çalışmıştır.

AB, Rusya’nın bu tür kurumlardan finansman almasını engellemek amacıyla Dünya Bankası Grubu, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve diğer uluslararası ortaklarla işbirliği yapmaktadır.

Bu uluslararası çabayı koordine etmek için, Rus elitleri, vekilleri ve oligarkları üzerine oluşturulan görev gücü, AB’nin G7 ülkeleri – Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve ABD – ile birlikte Avustralya ile işbirliği yapmasına olanak tanır ve yaptırımların uygulanmasını sağlamak için çalışmaktadır.

AB, birçok ortakla yakın çalışsa da, her bir bu tür AB dışı ülke, hangi yaptırımları uygulayacağına tek taraflı olarak kendisi karar verir.

AB Yaptırımları Uluslararası Hukuka Uygun mu?

Tüm AB yaptırımları, uluslararası hukukla uyumlu olup, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı gösterir. AB üye devletleri arasında politik bir anlaşma sağlandıktan sonra, gerekli yasal işlemler Avrupa Dış Eylem Servisi ve/veya Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanır ve Konsey’e kabul edilmek üzere sunulur.

Konsey düzenlemeleri ve kararları, genel uygulama niteliğindeki yasal işlemler olarak, AB yargı yetkisi altındaki her birey veya kuruluş için bağlayıcıdır. Bu, AB içinde bulunan her kişi veya kuruluş, her AB vatandaşı, ve herhangi bir AB üye devletinin yasalarına göre kurulmuş tüm şirketler ve organizasyonlar için geçerlidir.