Adalet Bakanlığı tarafından yeni oluşturulan özel uzmanlık alanlarından enerji ve maden hukukları alanlarında özel uzmanlık eğitimlerini alan abulucularımız, enerji ve maden sektörlerine hizmet sunmaya başladılar. 

Kazan-kazan esası

2018 yılında öncelikle iş uyuşmazlıklarında, 2019 yılında ticari uyuşmazlıklarda ve son olarak 2020 yılında tüketici uyuşmazlıklarında dava şartı sisteminin getirilmesiyle birlikte, uyuşmazlıkların taraf iradelerine uygun olarak, kazan-kazan esasına dayalı bir biçimde çözülmesi ve mahkemelerdeki dosya yükünün azaltılmasının yanı sıra arabuluculuğun vatandaşlarımız ve iş dünyası nezdinde benimsenmesi sağlanarak ülkemizde uzlaşı kültürünün oluşturulmasına da önemli ölçüde katkı sunulmuştur.

Uzman arabulucular

Adalet sistemimizde dava şartı arabuluculuk sisteminin yaygınlaştırılması, uyuşmazlıkların türüne göre ilgili alanlarda uzman arabulucular desteğiyle çözümlenmesini gerekli kılmıştır. Arabuluculuk uygulamasında bir karar mercii olmamakla birlikte arabulucunun görev aldığı uyuşmazlık alanında uzmanlığa sahip olması, taraflar bakımından olduğu kadar arabulucunun kendisi bakımından da faydalı olacak, özellikle tarafların tıkandığı noktada olumlu ve yapıcı bir çözüm önerisi geliştirmesine ve arabuluculuk sürecinin anlaşmayla sonuçlanmasına yardımcı olacaktır.

Bu amaçla; öncelikle iş hukukunda uzman arabulucu uygulamasına geçilmiş, iş uyuşmazlıklarında
görev alabilmek için söz konusu alanda gerekli eğitimleri almak arabulucular için ön şart hâline getirilmiştir. Sonrasında ise dava şartı olan ticari arabuluculuk kapsamında uzmanlık alanları belirlemek amacıyla Adalet Bakanlığınca “Arabuluculuk Uzmanlık Alanlarını Belirleme Komisyonu” kurulmuştur. Komisyon çalışmaları neticesinde inşaat hukuku, enerji ve maden hukuku, sigorta hukuku, spor hukuku, fikri mülkiyet hukuku gibi uzmanlık alanları belirlenerek; uzmanlık eğitimi almak isteyen arabuluculara yönelik anılan sektörlerle ilgili kanun ve alt düzenlemelerle birlikte yargı kararlarına dayalı olarak arabuluculuk örneklerini içerecek şekilde akredite edilen Üniversitelerle birlikte uygulamalı eğitim programları hazırlanmıştır.

Enerji ve Maden Hukukunda Uzman Arabuluculuk

Arabuluculuk ihtisas eğitimlerinden ilki olan “Enerji ve Maden Hukukunda Uzman Arabuluculuk” eğitimine arabulucularımız katılarak Türkiye’nin ilk enerji ve hukuku arabulucuları arasında yerlerini almışlardır. Arabulucularımız uzmanlaştıkları enerji ve maden sektöründe ihtiyari veya zorunlu olarak önlerine gelen uyuşmazlıkları nitelikli bir şekilde çözme yetilerini aldıkları özel eğitimle geliştirmişlerdir. 

Arabuluculukta uzmanlık gerektiren hukuk dalları arasında teknik yönü de ağırlık gösteren enerji ve maden hukuklarının alınması son derece yerinde olmuştur. Bilindiği üzere Türkiye enerji sektörü 2001 yılında köklü bir yapısal değişime uğramıştır. Mali açıdan güçlü, istikrarlı, şeffaf ve rekabetçi bir enerji piyasasının hedeflendiği bu yeni dönemde enerji piyasası, yapılan yasal düzenlemeler ile yeniden şekillenmiş ve Elektrik Piyasası Kanunu, Doğal Gaz Piyasası Kanunu, Petrol Piyasası Kanunu gibi enerji piyasasını düzenleyen yasalar yürürlüğe girmiştir.

Enerji sektöründe lisanslı şirketler

Enerji piyasasındaki serbestleşme hedefi doğrultusunda bugün tüm enerji sektöründe lisanslı olarak faaliyet gösteren özel hukuk tüzelkişisinin sayısı 25.000’i aşmış durumdadır.

Enerji sektöründe tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebildikleri özel hukuka tabi olan iş ve işlemlerin hacmi ve niteliği göz önüne alındığında, arabulucuların bu alandaki uzmanlıkları uyuşmazlıkların çözümünü de kolaylaştıracak ve arttıracaktır. Ayrıca elektrik ve doğal gaz gibi hizmetlerden yararlanan tüketiciler için daha özel nitelikteki hukuki düzenlemeler de yine tüketici mevzuatı açısından ayrı bir uzmanlığı gerektirmektedir.

Tarafların menfaati

Enerji uyuşmazlıkları, nitelikleri gereği arabuluculuk başta olmak üzere alternatif uyuşmazlık yolları ile çözümlenmesi tarafların menfaatine olan uyuşmazlıklardandır. Gerek enerji ve maden sektörünün dinamik yapısı nedeniyle uyuşmazlıkların hızlı şekilde çözümlenmesine duyulan ihtiyaç, gerek “ticari sır” kavramının arabuluculuktaki gizlilik ilkesi ile güvence altına alınması gibi hususlar enerji ve maden uyuşmazlıklarında arabuluculuğu ön plana taşımaktadır. Kuşkusuz, arabulucuların enerji ve maden sektörünü ilgilendiren uyuşmazlıkların çözümüne daha fazla katkı sağlayabilmeleri bu alandaki uzmanlıklarıyla doğru orantılıdır.

Adli yargı – idari yargı kargaşasına alternatif: arabuluculuk

Enerji ve maden hukukları düzenleme alanları ve ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar bakımından kendine özgü alanlardır. Düzenleme alanı itibarıyla enerji kaynaklarına ilişkin sektör kanunlarının yanı sıra Borçlar Kanunu, Ticaret Kanunu, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun, Ceza Kanunu gibi birçok farklı alanlardaki düzenlemelerden beslenmekte ve ayrıca çeşitli yönetmelik, tebliğ ve ilgili kurum kararları ile desteklenmektedir. Enerji ve maden hukukları alanları bu yapıları nedeniyle hem kamu hukukunu hem de özel hukuku ilgilendiren uyuşmazlıklara yol açabilmektedir. Dolayısıyla bu alanda ortaya çıkan uyuşmazlıklar bazen adli yargının bazen de idari yargının görev alanına girmektedir. Enerji ve maden hukukları alanındaki uyuşmazlıklarda;  elektrik piyasası, petrol piyasası, doğal gaz piyasası ve maden piyasası başta olmak üzere enerji sektörü piyasasında ortaya çıkabilecek olan uyuşmazlıklar, enerji ve maden hukuku uzman arabulucularımız marifetiyle etkin, hızlı ve hesaplı olarak çözüme kavuşturulacaktır.

Detaylı bilgi için tıklayınız.