Limited şirketler ülkemizde en yaygın olarak görülen ticaret şirketi türünü oluşturduğundan limited şirket suç ve cezaları önemli bir konu olarak karşımıza gelmektedir. 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu limited şirketlere ilişkin hükümleri içermektedir. 13 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden hemen önce, 30 Haziran 2012 tarihinde 6335 sayılı kanunla yeni Türk Ticaret Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmıştır.

6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu limited şirketlerin işleyebileceği çok sayıda suç tipine yer vermiştir. Ticari ceza hukukunun konusuna giren bu suçların ana hatlarıyla incelenmesi ve listelenmesi bu raporun konusunu oluşturmaktadır.

TİCARİ DEFTERLERİN DÜZENSİZ TUTULMASI SUÇU

Ticari defterlerin, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içerisinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durum hakkında fikir verebilecek şekilde tutulmaması veya işletme faaliyetlerinin oluşumunun ve gelişmesinin defterlerden izlenememesi durumunda, bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin 4000 TL idari para cezasıyla cezalandırılması öngörülmüştür.

TİCARİ BELGELERİN SAKLANMAMASI SUÇU

Limitet şirketle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasının, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklama yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 4000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

TİCARİ DEFTERLERİN TASDİKLERİNİN YAPTIRILMASI SUÇU

Limitet şirketlerin ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin hiç ya da zamanında yaptırılmaması durumunda, ilgililere 4000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

USULE AYKIRI  ENVANTER ÇIKARILMASI SUÇU

Limitet şirketin taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten envanterin çıkarılması ve düzenli olarak güncellenmesi yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 4000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

GÖRÜNTÜ VE VERİ TAŞIYICILARA AKTARILMIŞ BELGELERİ İNCELEMEYE HAZIR BULUNDURMAMA SUÇU

Saklanması zorunlu olan belgeleri sadece görüntülü veya diğer bir veri taşıyıcısı aracığıyla ibraz edebilen limitet şirketler, bu belgelerin okunabilmesi için gerekli olan yardımcı araçları kullanıma hazır bulundurmadıkları ve gerektiğinde bu belgeleri bastırmadıkları ve yardımcı araçlara ihtiyaç duyulmadan okunabilen kopyalarını sunmadıkları takdirde, ilgililere 4000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

DENETİM ELEMANLARINA BİLGİ VE BELGE VERİLMEMESİ SUÇU

Limitet şirketler tarafından tutulması veya muhafaza edilmesi zorunlu olan defter, kayıt ve belgeler ile bunlara ilişkin bilgilerin, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanlarına; istenmesine rağmen verilmemesi, eksik verilmesi, ya da bu denetim elemanlarının görevlerini yapmalarının engellenmesi durumunda, anılan fiiller daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, ilgililerine 6000 TL’den 73000 TL’ye kadar adli para cezası verilmesi öngörülmüştür. Ödenmeyen adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesi mümkündür.

Adli para cezası yerine çektirilen hapis süresi üç yılı geçemez. Birden fazla hükümle adli para cezalarına mahkumiyet halinde bu süre beş yılı geçemez. Hükümlü,, hapis yattığı günlerin dışındaki günlere karşılık gelen parayı öderse hapisten çıkartılır.

TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINA UYULMAMASI SUÇU

Münferit ve konsolide finansal tablolarını düzenlerken, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu tarafından yayınlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerine ve buların ayrılmaz parçası olan yorumlara aynen uymayan ve bunları uygulamayan limitet şirketi ilgililerine 4000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

BAĞLI VE HAKİM ŞİRKETLERİN RAPORLARININ DÜZENLENMEMESİ SUÇU

Limitet şirketlerin hakim ve bağlı şirketlerle olan ilişkileri hakkında rapor düzenlenmemesi, bu raporda kanunun aradığı hususlara yer verilmemesi, söz konusu raporun hazırlatılıp yönetim kuruluna sunulmaması ya da eksik bilgi ile hazırlanması veyahut bağlı şirketlerin haklı bir sebep olmaksızın bu raporun hazırlanması için gerekli olan bilgi ve belgelere hakim şirketin bu işle görevlendirilen uzmanlarına vermemeleri durumunda, ilgililere, 4000 TL’den 73000 TL’ye kadar adli para cezası verilmesi öngörülmüştür.

KURUCULAR BEYANINDA GERÇEĞE AYKIRI BEYANDA BULUNMA SUÇU

Kuruluşa ilişkin beyanın hazırlanmasında ve bu beyanda yer alan bilgilerin gerçeğe aykırı olması durumunda limitet şirket kurucularına 6000 TL’den 73000 TL’ye kadar adli para cezası verilmesi öngörülmüştür.

ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞINA AYKIRI DAVRANMA SUÇU

Sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmediği ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılamayacak düzeyde olmadığı halde ortaklara şirket varlığından borç verenlere 6000 TL’den 73000 TL’ye kadar adli para cezası verilmesi öngörülmüştür. Bu suçun cezası, borç para çeken ortağa değil, o borcu ortağa veren kişiye uygulanacaktır. Örneğin, borcu limited şirket müdürü ya da şirketin muhasebecisi vermişse, parayı alan ortak değil, parayı veren kişiler, adli para cezasına muhatap olacaktır.

Müdürlerin şirket ortağı olmayan yakınlarının şirkete nakit olarak borçlanmaları; bu kişiler için şirketin kefalet, garanti, teminat vermesi, sorumluluk üstlenmesi, bunların borçlarını devralması durumunda, ilgililere, 6000 TL’den 73000 TL’ye kadar para cezası verilmesi öngörülmüştür.

SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL SUÇU

Görevi dolayısıyla incelemesine sunulan defter ve belgeleri inceleyenlerin, elde ettikleri veya verilen bilgilerden öğrendikleri iş ve işletme sırlarını açıklamaları durumunda bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 100000 TL’den 500000 TL’ye kadar adli para cezasıyla cezalandırılmaları öngörülmüştür.

BELGELERDE VE BEYANLARDA GERÇEĞE AYKIRILIK SUÇU

Limitet şirketin kuruluşunu, sermayesinin artırılması ve azaltılması ile birleşme, bölünme, tür değiştirme ve menkul kıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin, izahnamelerin, taahhütlerin, beyanların ve garantilerin sahte olarak düzenlenmesi ve ticari defterlere kasıtlı olarak gerçeğe aykırı kayıt yapılması durumunda, bu belgeleri düzenleyenlere ve kayıtları yapanlara bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilmesi öngörülmüştür.

AYNİ SERMAYEYE VEYA DEVRALINACAK İŞLETMEYE YÜKSEK DEĞER BİÇME SUÇU

Limitet şirkete konulacak ayni sermayenin veya devralınacak işletme ile ayınların değerlendirilmesinde emsaline oranla yüksek fiyat biçenlere, işletme ve aynın niteliğini veya durumunu farklı gösterenlere ya da başka bir şekilde yolsuzluk yapanlara 1800 TL’den 73000 TL’ye kadar adli para cezası verilmesi öngörülmüştür.

HALKTAN PARA TOPLAMA SUÇU

Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir şirket kurmak veya şirketin sermayesini artırmak amacıyla yahut vaadiyle halka her türlü yoldan çağrıda bulunarak para toplayanlara altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilmesi öngörülmüştür.

İNTERNET SİTESİ OLUŞTURMAMA SUÇU

Bütün limited şirketlerin internet sitesi oluşturması zorunluluğundan vazgeçildi. Ancak, bağımsız denetime tabi olan limitet şirketlerin internet sitesi kurma zorunlulukları vardır. Bağımsız denetime tabi olduğu, bu nedenle de internet sitesi kurma zorunluluğu olduğu halde, şirketin internet sitesinin oluşturulmaması, veya şirketin bir internet sitesinin mevcut bulunmasına karşılık bu internet sitesinin bir bölümünün bilgi topluma hizmetlerine özgülenmemesi durumda, limitet şirketin müdürlerinin 2000 TL’den 30000 TL’ye kadar adli para cezasıyla cezalandırılmaları öngörülmüştür.

TESCİLİ ZORUNLU OLAN HUSUSLARIN TESCİL ETTİRİLMEMESİ SUÇU

Tescil zorunluluklarını süresi içerisinde yerine getirmeyen ve kaçınma sebeplerini de bildirmeyen kişilere, ticaret sicil müdürünün teklifi üzerine mahallin en büyük mülki amiri tarafından bin TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

TESCİL VE KAYIT İÇİN GERÇEĞE AYKIRI BEYANDA BULUNMA SUÇU

Tescil ve kayıt için bilerek gerçeğe aykırı beyanda bulunanlara, mahallin en büyük mülki amiri tarafından 2000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

TİCARİ İŞLETMENİN VE ŞUBELERİNİN TESCİL ETTİRİLMEMESİ SUÇU

Ticari işletmenin ve şubelerinin tescil ettirilmesine ilişkin zorunlukları yerine getirmeyenlere, mahallin en büyük mülki amiri tarafından 2000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

KULLANILMASI ZORUNLU TİCARET ÜNVANININ UNSURLARINA İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ SUÇU

Kullanılması zorunlu ticaret unvanının unsurlarına ilişkin yükümlülüklere aykırı davranılması durumunda, ilgililere, 2000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

TİCARET ÜNVANININ KULLANIMINA İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ SUÇU

Tescil ettirilen ticaret unvanının, ticari işletmenin giriş cephesinin herkes tarafından kolayca görülebilecek bir yerine, okunaklı bir şekilde yazılmaması; limitet şirketin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde ticaret sicil numarasının, ticaret unvanının, işletmenin merkezinin gösterilmemesi; limitet şirketi internet sitesi kurmak zorunluluğu bulunan şirketlerden ise, işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde internet sitesi adresinin gösterilmemesi; limitet şirketi internet sitesi kurma zorunluluğu buluna şirketlerden ise, ticaret sicil numarasının, ticaret unvanının, işletmesinin merkezinin, internet servisi adresinin, müdürlerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen sermaye miktarlarının internet sitesinde yayımlanmaması hallerinde, ilgililere, 2000 TL idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.

TİCARET ÜNVANININ İŞLETMEDEN AYRI OLARAK DEVRİ SUÇU

Ticaret unvanının işletmeden ayrı olarak devredenler ile devralan ve kullanan kimselerin üç aydan iki yıla kadar hapsi cezasıyla cezalandırılmaları öngörülmüştür.

HAKSIZ REKABET SUÇU

Belli başlı haksız rekabet hallerinden ilki, dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleriyle diğer hukuka aykırı davranışlarda bulunmaktır. İkincisi, sözleşmeyi ihlale veya sona erdirme yöneltmektir. Üçüncüsü, başkalarının işi ürünlerinden yetkisiz yararlanmaktır. Dördüncüsü, üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı olarak ifşa etmektir. Beşincisi, iş şartlarına uymamaktır. Altıncısı, dürüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmaktır.

Belirtilen haksız rekabet fiillerinden birini kasten işleyenlerin; kendi icap ve tekliflerinin rakiplerininkine tercih edilmesi için kişisel durumu, ürünleri, iş ürünleri, ticari faaliyeti ve işyeri hakkında kasten yanlış ve yanıltıcı bilgi verenlerin; çalışanları, vekilleri veya diğer yardımcı kimseleri, çalıştıranın veya müvekkillerinin üretim veya ticaret sırlarını ele geçirmelerini sağlamak için aldatanların; çalıştıranlar veya müvekkillerden, işlerinin veya çalışanlarının ya da vekillerinin, işlerini gördükleri sırada cezayı gerektiren bir haksız rekabet fiilini işlediklerini öğrenip de bu fiilleri önlemeyenler veya gerçeğe aykırı beyanları düzeltmeyenlerin iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılmaları öngörülmüştür.

Kaynak: https://www.bicakhukuk.com/core/uploads/2014/08/LimitedSirketSuclari.pdf