Google veya Yandex gibi internet arama motorlarında kendi adınız veya soyadınız ile yaptığınız bir arama sonucunda karşınıza çıkan ve sizi rahatsız eden isim veya resminizin kullanıldığı bilgi, haber, yorum, yazılı belge, sözlü belge, görüntülü belge, değerlendirme, karalama vs. her türlü paylaşımı sildirebilmek veya yayından kaldırabilmek mümkündür.

Aşağıda listelenen sorulara verdiğiniz yanıtınız aşağıdaki cevaplardan herhangi biriyle örtüşüyorsa hakkınızda internette yayınlanmış paylaşımların yayından kaldırılması veya sildirilmesi sağlanabilmektedir.

• Kamusal yaşamda önemli bir rol oynuyor musunuz? HAYIR
• Arama sonuçlarının öznesi bir çocuk mu? EVET
• Bilginin içeriği doğru mu? HAYIR
• Bilgiler kişinin çalışma hayatıyla mı ilgili? EVET
• Arama sonuçlarında yer alan bilgi sizin hakkınızda hakaret, onur kırıcı, iftira niteliği taşıyor mu? EVET
• Arama sonuçlarında yer alan bilgi özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıyor mu? EVET
• Arama sonuçlarında ulaşılan bilgi güncel mi? HAYIR
• Arama sonucunda ulaşılan bilgi hakkınızda önyargıya sebep oluyor mu? EVET
• Arama sonucunda yer alan bilgi şahsınız açısından bir risk doğuruyor mu? EVET
• Bilgi kişinin kendisi tarafından mı yayımlandı? HAYIR
• Orijinal içerik gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen verileri mi kapsıyor? HAYIR
• Şahsınıza ilişkin bilgilerin yayımlanmasında yasal bir zorunluluk var mı? HAYIR
• Şahsınıza ilişkin bilgi, ceza gerektiren bir suçla mı ilgili? HAYIR

Değerlendirme sürecinde dikkate alınacak kriterler bu sayılanlarla sınırlı değil, her somut olay özelinde ilave ölçütler de gündeme gelebilmektedir.

Unutulma hakkı

Bilişim hukukçularımızın “unutulma hakkı” olarak isimlendirdiği bu hakkınız çerçevesinde şahsınızla ilgili geçmişte hukuka uygun olarak yayılmış ve doğru nitelikteki bilgilerinin zamanın geçmesine bağlı olarak erişimden kaldırılmasını ya da gündeme getirilmemesini talep edebilmeniz mümkündür.

Hukuk sistemi, rahatsız edici verilerin internet ortamından kaldırılmasına imkan sağlamaktadır. Unutulma hakkı, paylaşımdan rahatsız olan kişinin şahsının ya da avukatının talebi üzerine silinmesi istenilen bilgilerin geri getirilmemek üzere silinmesi şeklinde kullanılır.

Kişiler, kendi iradeleriyle veya üçüncü bir kişinin sebep olmasıyla yaşadıkları olumsuz olayları hayatlarından tamamen çıkarmak isteyebilir. İnternet paylaşımları kişilerin hayatında çok olumsuz etkiler doğurabilmektedir.  Örneğin, iş başvurusunda bulunan kişiler hakkında arama motorlarından veya sosyal medya paylaşım sitelerinden arama yapılmakta erişilen paylaşımlar kişinin başvurusunun neticesini belirleyebilmektedir.

Unutulma hakkı, kişilerin internette kendi adlarıyla arama yapıldığında derlenen sonuçlar arasında kendileriyle ilgili bilgi, fotoğraf, ses, görüntü, ve belge gibi verilere yer verilmemesini isteme hakkıdır. Bu hak, kişinin geçmişine ilişkin dijital ortamlarda var olan ve diğer kişiler tarafından öğrenilmesini istemediği kişisel verilerinin kaldırılmasını talep etme, yayılmasını engelleme hakkının bir yansımasıdır.

Avrupa Birliği Adalet Komisyonu kararı

Unutulma hakkının hukuki olarak ilk incelendiği karar Avrupa Birliği Adalet Komisyonu tarafından verilen Costeja González v. Google Inc, Google İspanya kararıdır. Avrupa Birliği Adalet Komisyonu’nun verdiği bu karar, özetle, Costeja González’nın borçları nedeniyle gayrimenkulleri haczedilmiş ve yirmi yıllık açık artırma ilanları gazetenin web sitesine aktarılmasıyla ilgilidir. Google arama motoruna bu kişinin adı yazıldığında bu ilanlara ilişkin bağlantılar çıkmaktadır. Bu nedenle, Costeja González İspanyol hukukunda bulunan unutulma hakkını kullanarak arama motorunda çıkan bağlantıların kaldırılmasını talep etmiştir. ABAD, doğru olan ve hukuka uygun olarak yayımlanmış bir bilginin üzerinden zaman geçmesiyle bu bilginin yayılmasının hukuka aykırı hale gelebileceğine hükmetmiştir.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu

Avrupa Adalet Divanı kararlarında kabul gören ve AB Genel Veri Koruma Tüzüğü kapsamında da kabul edilen unutulma hakkı, Türkiye’de 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda açıkça geçmese de kanunda yer alan silme, yok etme ve anonim hale getirme gibi imha işlemleri kapsamında değerlendirilmektedir.

Anayasa Mahkemesi kararı

Anayasa Mahkemesi 2013/5653 başvuru numaralı dosyayla ilgili verdiği 03.03.2016 tarihli kararında unutulma hakkının varlığını kabul etmiştir. Şöyle ki, başvuru yapan kişi ceza yargılaması sonucu adli para cezası ödemeye mahkûm edilmiş, çeşitli internet sitelerinde başvurucunun 1998 ve 1999 yıllarında uyuşturucu kullanırken yakalandığına dair haberler yapılmıştır. Başvurucu yapılan bu haberlerin gerçek dışı veya uydurma haberler olduğunu ileri sürmemiştir. Başvurucu, basın yayın organlarının internet sitesinde mevcut olan haberlere ulaşımın kolay olması, iş ve özel hayatını olumsuz etkilemesi ve itibarını zedelemesi sebepleriyle haberlerin kaldırılmasını talep etmiştir.

Anayasa Mahkemesi; başvuru tarihi itibarıyla söz konusu haberin yaklaşık on dört yıl önceki bir olaya ilişkin olduğu ve böylelikle güncelliğini yitirdiğini, istatistiki ve bilimsel amaçlar yönünden de bu bilgilere internet ortamında kolaylıkla ulaşılmayı gerekli kılan bir neden bulunmadığını, kamu yararı bakımından siyasi veya medyatik bir kişiliğe sahip olmayan başvurucu hakkında internet ortamında yayınlanan haberlerin kolaylıkla ulaşılabilirliğinin başvurucunun itibarını zedelediğinin açık olduğu gerekçesiyle başvuruyu unutulma hakkı kapsamında değerlendirmiş ve haberlerin kişinin Anayasa’nın 17. maddesinde güvence altına alınan şeref ve itibarın korunması hakkını ihlal ettiğine karar vermiştir.

Kişisel veri işleme

Günümüzde arama motorları, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 3. maddesinde yer verilen tanım çerçevesinde “veri sorumlusu” olarak kabul edilmekte, arama motorları tarafından gerçekleştirilen faaliyetler de “kişisel veri işleme” faaliyeti olarak değerlendirilmektedir.

Günümüz dünyasının en büyük iletişim ağı internet, milyonlarca kullanıcının gerekli olan bilgiye çabuk ulaşması ve sosyal iletişim kurmasını sağlamasının yanı sıra, yarattığı mağduriyetlerle hayatı olumsuz etkileyebiliyor.

İnternet siteleri ve sosyal medya arşivlerinde, kişinin isteği dışında haklarında çıkan haberlerden veya paylaşılan fotoğraf, video, yazı veya içeriklerin sebep olduğu rahatsızlıkların veya mağduriyetlerin giderilmesi (e-koruma) konusu, sunduğumuz hizmetler arasında yer almaktadır.