2 Kasım 2023 tarihli ve 32357 sayılı Resmi Gazete’de “Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7464 sayılı Kanun” yayımlandı. Bu gelişmenin hemen ardından ise, 28 Aralık 2023 tarihinde, “Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına İlişkin Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayınlandı. Yeni mevzuat kapsamına girmek için konutların 100 günden az kiralamaya tabi tutulması gerekiyor. Dolayısıyla, tek seferde 100 gün üzerinde yapılan kiralamalar bu mevzuat kapsamında değildir. Yeni mevzuat hükümleri, 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe giriyor. Bu tarihte turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunanlar tarafından, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren bir ay içinde izin belgesi almak üzere Turizm Bakanlığına başvuru zorunluluğu getirilmiştir. Başvuru ise sadece e-Devlet üzerinden yapılabilmekte, fiziksel başvuru kabul edilmemektedir.

Türkiye’de Turizm

Ülkemiz; dünyanın en eski medeniyetlerine ev sahipliği yapan, zengin tarihi, kültürü, kültür varlıkları ve eşsiz doğal güzellikleri bünyesinde barındıran, sağlık, kongre, gastronomi, kış, golf, spor turizmi ve diğer turizm türlerinde yüksek tesis ve hizmet kalitesine sahip olan ve servis kalitesiyle dünyadaki diğer ülkeler ile rekabet edebilme kapasitesine sahip bir turizm sektörüne sahip olan önemli bir turizm destinasyonudur.

Turizmde Türkiye’nin rekabetçiliği; ulusal ve uluslararası ziyaretçiler için çekiciliğini artırma yeteneğine, kaliteli, yenilikçi ve cazip turizm ürün ve hizmetleri sunabilmesine, uluslararası pazardan ve iç turizmden aldığı payı artırabilmesine, bunları yaparken turizmi besleyen kaynakların etkin ve sürdürülebilir kullanımını sağlamasına bağlıdır.

Turizm sektörü: sürekli istihdam yaratan ve teknolojinin istihdam üzerindeki olumsuz etkisinin en az olduğu sektördür. Bu açıdan turizm gelirlerinin cari açığın azaltılmasındaki önemi özellikle vurgulanmalıdır. Turizm, ekonomimizin en önemli lokomotiflerinden biri olup ekonomimize ürettiği katma değer oldukça dikkate değerdir.

Alternatif Konaklama Arayışları

Son yıllarda Dünyada ve ülkemizde, turizmdeki alternatif konaklama arayışları sonucunda ikincil konutlar kısa süreli kiralamalar yapılmak suretiyle turistik konuta yönelmeye başlamış ve turizm sektöründe yeni bir alt kol haline gelmiştir. Bu açıdan ülkemizin turizm sektöründe gösterdiği büyük ilerlemenin, turistik konutların da dahil olduğu bir sistemle artarak devam etmesi için turizm politikasının belirleyici ve uygulayıcısı olan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, konutların gerçek ve tüzel kişilere turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin esasların belirlenmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Kanun

Bu kapsamda; turizm amaçlı konut kiralamalarının belgelendirilmesi ve buradan elde edilen gelirin kayıt altına alınması için 2 Kasım 2023 tarihli ve 32357 sayılı Resmi Gazete’de “Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7464 sayılı Kanun” (“Kanun”) yayımlandı. 

Kanun, Kültür ve Turizm Bakanlığının kontrol ve denetimi dışında turizm kullanımları oluşmasının önlenmesi, turizm sektörünün tek elden ve kapsayıcı stratejiyle geliştirilmesi yönündeki öncelikli hedef ile uyumlu olarak;

• Turizm amaçlı kiralanan konutların belgelendirilmesi ve kiralama ile elde edilen gelirlerin kayıt altına alınması ve bu suretle kayıt dışı kazancın engellenmesi,
• Turizm amaçlı kiralanan konutlarda konaklayacak kişilerin 26/6/1973 tarihli ve 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu uyarınca düzenli olarak kolluk kuvvetlerine bildirilerek, suç işlenmesinin önüne geçilmesi,
• Belge sahiplerine gerekli durumlarda idari para cezaları uygulanması gibi kamu yararı yönünde yapılacak düzenlemelerle kamu düzeninin sağlanması,
• Adil rekabet ortamı sağlanarak, turizm sektöründe hizmet veren tüm paydaşlara güvenilir yatırım ortamı oluşturulmasını

sağlamayı amaçlamaktadır.

Turizm amaçlı konut kiralama ne anlama geliyor?

Yüz gün ve daha az süreli konut kiralamaları, konutların turizm amaçlı kiralanması olarak tanımlanmıştır.

Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Şartları

Tek seferde yüz günden kısa süre ile yapılacak kiralamaları kapsayan yeni düzenleme, konutların gerçek veya tüzel kişiler tarafından kendi nam ve hesaplarına veya AIRBNB gibi uygulamalar aracılığıyla turizm amaçlı kiralanmasını birtakım koşullara bağlamaktadır.

Düzenleme, konutların turizm amaçlı kiralanmasından önce Kültür ve Turizm Bakanlığından (« Bakanlık”) izin alınmasını ve kiralanan bu konutların girişine Bakanlıkça nitelikleri belirtilen plaketin asılmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca kiraya veren dışında, yalnızca Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu uyarınca belgelendirilmiş seyahat acentalarının turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunmasına izin verilmektedir.

İzin Belgesi

İzin belgesi alabilmek için başvuruda bulunurken bağımsız bölümün bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oybirliği ile onaylanmış bir kararın sunulması gerekmektedir. Birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde ise, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun bulunduğu binanın kat malikleri tarafından yine izin başvurusunda sunulmak üzere oybirliği ile karar alınmalı ve alınan izin belgesinin örneği de site yönetimine iletilmelidir.

Bir kişinin birden fazla konut için izin belgesine sahip olması bazı şartlara bağlanmıştır. Üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde yirmi beşi için aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebilir.

Aynı kiraya veren adına aynı binada izin belgesi düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi durumunda, başvuruda; işyeri açma ve çalışma ruhsatının ibrazı zorunludur. Başvuruya konu binanın birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması halinde, ek olarak, ilgili konut sitesindeki binaların tüm kat malikleri tarafından oy birliği ile alınan kararın ibrazı gerekmektedir.

İzin belgesine sahip kiraya veren tarafından, izin belgesine konu konutun turizm amacıyla ya da konut olarak kullanılmak üzere kiralanması halinde kiracıların konutu alt kiralama ile tekrar kendi nam ve hesaplarına üçüncü kişilere turizm amacıyla kiralamaları da yasaklanmıştır.

Aykırılık Halinde Hangi Uygulanan Yaptırımlar

İdari Para Cezaları

Kanunda belirtilen şartlara aykırı olarak izin belgesi almadan turizm amaçlı kiralama yapılması durumunda Kanun yüksek miktarda idari para cezaları öngörmektedir. Konutunu izin belgesi olmaksızın ticari amaçla kiraya veren, kiraya verdiği her bir konut için yüz bin Türk lirası idari para cezası ödemek ve on beş gün içinde izin belgesi almak zorundadır. Bu on beş gün sonunda izin belgesi almadan turizm amaçlı kiralamaya devam edilmesi durumunda ise, tekrar beş yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır.

İzin Belgesinin İptali

Turizm amaçlı kiralama için Bakanlık’tan alınan izin belgesi; yalnızca (i) kiraya veren talep ederse, (ii) kiralama faaliyetine son verilirse, (iii) kiraya veren değişikliği Bakanlığa bildirilmezse, (iv) kamu güvenliğine ve genel ahlaka aykırılık oluşursa veya (v) ilgili konut, turizm amaçlı kiralama için aranan nitelikleri kaybeder ise iptal edilir.

Kiraya verenin miras dışında başka bir nedenle değişmesi durumunda, değişiklik tescil edildikten sonra otuz gün içinde bildirimde bulunulmazsa, elli bin Türk lirası idari para cezası uygulanır. Eğer bu cezanın uygulanmasını takiben verilecek otuz günlük süre içinde halen izin belgesinin devri için başvuru yapılmamışsa ya da izin belgesi sahibindeki değişiklik uygun görülmesine rağmen yükümlülükler yerine getirilmemişse, izin belgesinin iptaline karar verilir.

Eğer konutun izin belgesi verilmesine esas nitelikleri taşımadığı belirlenirse, yüz bin Türk lirası idari para cezası uygulanır ve aykırılıkların düzeltilmesi için on beş gün süre verilir. Bu süre sonunda aykırılıkların düzeltilmediği tespit edilirse, izin belgesinin iptaline karar verilir.

İzin belgesinin iptal edildiği durumlarda, izin belgesi iptal edilen konutların kullanıcılarının hakları, sözleşme süresi sonuna kadar devam edecektir.

Ayrıca, kiraya verenler turizm amaçlı kiralama kapsamında kullanıcılar için kolluk kuvvetlerine kimlik bildirme yükümlülüğü altındadır.

1 Ocak 2024 tarihinden itibaren turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunanlar bir ay içinde izin belgesi almak için Bakanlığa başvuracak, aksi takdirde yukarıda belirtilen idari para cezaları uygulanacaktır. Bu kapsamda yapılan başvuru reddedilse bile, mevcut kullanıcıların hakları da yine sözleşme süresi sonuna kadar korunacaktır.

Rehberlik & Danışmanlık

Türkiye’de konutların turizm amaçlı kiralanması, ev sahiplerinin konutlarını turistlere kısa vadeli olarak kiralaması anlamına gelir. Turizm amaçlı kiralama yapacak olanların, İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri’nden izin belgesi alması gerekmektedir. İzin alınan konutlarda, belirli ölçütlere uygun olarak tabela veya plaket asılması zorunludur. İzin belgesi ve plaket almak için belirlenen ücretler mevcuttur, bu ücretler ilgili yönetmelik ve yerel düzenlemelere tabidir. Kat maliklerinin izni, özellikle apartman dairelerinin turistik amaçlı kiralanmasında önemlidir. Kat malikleri kurulunun onayı alınmalıdır. Mevzuata aykırı olarak turizm amaçlı kiralama yapanlara yönelik cezai yaptırımlar bulunmaktadır. Bu yaptırımlar, ilgili kanun ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara dayanmaktadır. Hukuk büromuz, turizm amaçlı kiralama sürecinde sizlere rehberlik etmek, gerekli izinleri alma sürecinde danışmanlık ve vekaletle iş görme hizmetleri sunmaktadır.