Araç kazalarında aracın kaybettiği değerin tazmini, yaralanma veya ölüm durumu yoksa, için prosedürler resmiyete uygun bir şekilde yapılarak trafik akışının ivedilikle sağlanması tavsiye edilir. Eğer kazada ölü veya yaralı yoksa kazaya karışan tüm sürücüler için tutanak tutulması gerekir. Kaza anında yapılması gereken önemli konulardan biri de fotoğraf çekmektir. Fotoğraf çekimi, kaza anında araçlarda meydana gelen hasarın nedenini ve kusur oranını tespit etmek açısından önemlidir. Kazaya ilişkin fotoğraflar, kaza hasar tespit tutanağına işlenerek araçtaki maddi hasarların giderilmesi adına kanıt olarak kullanılabilir. Eğer kazada alkollü veya ehliyetsiz araç kullanan biri varsa öncelikle sürücünün trafik kurallarına uymadığına ilişkin kayıt tutulması için mutlaka jandarmaya veya polise haber verilmesi gerekir.

Değer Kaybı

Değer kaybı, genellikle bir aracın, kaza ardından orijinal bedelinden kaybettiği değeri ifade etmektedir. Bu değer kaybı öncelikle kazanın ardından yapılan sigorta taleplerinde önemli bir hal almaktadır. Bir araç bir kazada hasar gördükten sonra ne kadar değer kaybettiği zararın niteliğine bağlı bir durumdur. Bu ikinci el satış piyasasındaki değer kaybına göre belirlenmektedir. Araç Kasko Sigortası da aracınızın yeni değerine göre hesaplanacaktır.

Eğer bir kazada A Sürücüsü hatalıysa, kendi aracının değer kaybından kendisi sorumlu olmakla birlikte eğer B Sürücüsü hatalıysa, A Sürücüsü, değer kaybından B Sürücüsünün sorumlu olduğunu iddia edebilecektir. A Sürücüsü kazadan sonra, zararın telafi edilmesi için Sürücü B’nin sigorta şirketine (veya kendi sigorta şirketine) talepte bulunabilmektedir.

Değer Kaybında Zamanaşımı

Aracınızda meydana gelen Değer Kaybı için, kaza olayının öğrenildiği veya meydana geldiği tarihten itibaren 2 sene içinde talepte bulunulması gerekmektedir. Ancak hasarı veya kazayı öğrenmeme halinde kazanın olduğu tarihten itibaren 10 yıl içinde Araç Değer Kaybı davası açılmamış̧ olması halinde ilgili dava zamanaşımına uğrayacaktır. Ancak, Sigorta Genel Şartlarına göre kazalarınız, ilgili ihbar tarihinin 2 yıllık zaman aşımına uğramayacaktır. Daha önce başvuru yapmadıysanız, ilk kazanızdan başlayarak, Araç Değer Kaybı hesaplama başvurusu yapılabilmektedir. Aynı parçaların farklı kazalarda birden çok işlem görmesi durumunda Araç Değer Kaybı ilgili parçalar hesaplamaya alınmamaktadır.

Örnek vermek gerekirse eğer A sürücüsünün kusuru yoksa, değer kaybı iddialarının, hatalı sürücüye ve onun sigorta şirketine ait olduğunu iddia edilebilecektir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesine göre kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle ve 122. maddesine göre de A sürücüsü temerrüt faizini aşan bir zarara uğramış olması halinde, B sürücüsü kendisinin hiçbir kusuru bulunmadığını da ispat edemedikçe, bu zararı da gidermekle yükümlüdür.

Değer kaybı için sağlanan geri kazanım miktarı, genellikle kazadan öncesi ve sonrasında aracın adil ikinci el piyasa değeriyle sınırlıdır. Adil piyasa değeri, Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanan, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre bu konuda yetkili ve uzman olan eksperler tarafından Araç Değer Kaybı Raporu hazırlanır. Hazırlanan Araç Değer Kaybı raporunda piyasanın durumunu da göz önüne alan detaylı hesaplamalar yer almaktadır

Sigorta Tahkim Komisyonu

Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde kurulmuştur. Sigorta tahkim sistemine üye olan kuruluşlarla uyuşmazlığa düşen kişi, ilgili kuruluşun sisteme üye olduğu tarihten sonra gerçekleşen rizikolar bakımından, uyuşmazlık konusu sözleşmede özel bir hüküm olmasa bile tahkim usulünden faydalanabilmektedirler.  

Komisyonun amaçları ise:

30. a) Sigorta kuruluşları ile sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümünü sağlamak üzere 5684 sayılı Kanun’un 30. maddesi çerçevesinde kurulan tahkim sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak, 
31. b) Sigorta kuruluşları ile sigortalılar arasındaki uyuşmazlıkların, sigortacılık veya sigorta hukukunda ihtisas sahibi kişilerce kısa sürede ve daha düşük maliyetle çözülmesini sağlamak suretiyle mahkemelerin iş yükünü azaltmak,
32. c) Uyuşmazlıkların etkin bir şekilde çözülmesine katkıda bulunarak sigorta sektörüne duyulan güveni pekiştirmek, 
33. d) İlgili düzenleyici ve denetleyici birimlere sunacağı faaliyet raporlarıyla sektörün işleyişinde olabilecek eksikliklere dikkat çekmek ve bu suretle yapılabilecek yeni düzenlemelere katkı vermek,

şeklinde sıralanabilmektedir.

Komisyona gidilebilmesi için, sigortacılık yapan kuruluşla uyuşmazlığa düşen kişinin,          uyuşmazlığa konu teşkil eden olay ile ilgili olarak sigortacılık yapan kuruluşa gerekli başvuruları yapmış ve talebinin kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandığını belgelemiş olması gerekmektedir. Sigortacılık yapan kuruluşun, başvuru    tarihinden itibaren on beş (15) iş günü içinde yazılı olarak cevap vermemesi de Komisyona başvuru için yeterlidir.

Mahkemeye, Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde tahkime veya Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri uyarınca Tüketici Sorunları Hakem Heyetine intikal etmiş uyuşmazlıklar ile ilgili olarak Komisyona başvuru yapılamaz.

Sigortacılık yapan kuruluşla uyuşmazlığa düşen kişinin Komisyona başvurusu, öncelikle raportörler tarafından incelenir. Raportörler en geç on beş (15) gün içinde incelemelerini tamamlamak zorundadır. Raportörler tarafından çözümlen dirilemeyen başvurular sigorta hakemine iletilmektedir. Uyuşmazlığa hangi sigorta hakeminin bakacağı, Komisyon tarafından sigorta hakemi listesinden seçilir. Komisyon, işin niteliğine bağlı olarak en az üç sigorta hakeminden oluşan bir heyet oluşturulmasına karar verebilir. Ancak, uyuşmazlık konusu miktarın onbeş bin Türk Lirası ve üzerinde olduğu durumlarda heyet teşekkülü zorunludur. Heyet kararını çoğunlukla verir. Hakemler, sadece kendilerine verilen evrak üzerinden karar vermektedir. Seçilen sigorta hakemi mücbir nedenler ve umulmayan haller hariç olmak üzere görevi reddedememektedirler. Bununla birlikte, taraflar, Hukuk Muhakemeleri Kanununda yer alan hâkimi ret nedenlerine dayanarak hakemi reddedebileceklerdir. Ret talebi Komisyona, durumun öğrenildiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde bir dilekçeyle yapılmaktadır. Ret talebi üzerine Komisyon müdürü, iki tarafın görüşlerini dinledikten sonra bu konuda en geç beş işgünü içinde karar verir.

Hakemler, görevlendirildikleri tarihten itibaren en geç dört ay içinde karar vermeye mecburdur. Aksi halde, uyuşmazlık yetkili mahkemece halledilir. Ancak, bu süre tarafların açık ve yazılı muvafakatleriyle uzatılabilir. Hakem, kararını Komisyon müdürüne tevdi eder. Hakem kararı, en geç üç iş günü içinde, Komisyon tarafından taraflara bildirilir ve dosya aslı saklanmak üzere yetkili mahkemeye gönderilir.

Uyuşmazlığa düşen taraflar arasında, açık ve yazılı şekilde yapılması gereken sözleşme ile daha yüksek bir tutar belirlenmemişse, hakemin verdiği kırk bin Türk Lirasına kadar olan kararlar her iki taraf için kesindir. Kırk bin Türk Lirasının üzerindeki kararlar için temyize gidilebilir. Ancak tahkim süresinin sona ermesinden sonra karar verilmiş olması, talep edilmemiş bir şey hakkında karar verilmiş olması, hakemlerin yetkileri dahilinde olmayan konularda karar vermesi ve hakemlerin, tarafların iddiaları hakkında karar vermemesi durumlarında her hâlükârda temyiz yolu açıktır.

Araç Değer Kaybı ve Sigorta Tahkimi

Araç değer kaybı taraflar arasında birçok uyuşmazlık ve anlaşmazlığa sebep olacak zor bir durum olup bu durum mümkün olduğunca hasarsız atlatılıp hızlı sonuçlandırılması adına da Sigorta Tahkim Komisyonu’na giderek başvuru yapılabilir.

Yapılan başvurunun ardından komisyon değerlendirme süreci başlatılır. Yapılan incelemelerin ardından komisyon araç sahibinin lehine bir karar verirse sigorta şirketine zararı ödemesi yönünde kararı tebliğ eder.

Bu sürecin tamamlanması için 4 aylık bir süre vardır. Sigorta Tahkim Komisyonu karaları ne olursa olsun bu süre zarfı içerisinde verilmelidir.

Araç Değer Kaybı Sigorta Tahkime Başvuru Nasıl Yapılır Şartları ve Usulü

Sigorta şirketleri ile yaşanan anlaşmazlık neticesinde firmaya yapılan başvurulara 15 gün içerisinde cevap verilmemiş ve çözüme kavuşmamış ise veya bir cevap alınamıyor ise Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılabilmektedir.

• Sigorta şirketlerine anlaşmazlık durumunda yapılan başvurulara 15 gün içerisinde cevap verilmemesi veya verilen cevabın yetersiz olması durumunda yapılan başvuruyu ispatlayacak belgeler ve sonuç yazısı ile Sigorta Tahkim Komisyonuna şahsen veya avukat aracılığı ile başvuru yapılabilmektedir.

• Sigorta Tahkim Komisyonuna sigorta ettiren veya sözleşme nedeni ile bu konuda menfaat sağlayan üçüncü kişiler ile sigorta şirketleri şahsen veya avukat aracılığı ile başvuru yapabilmektedir.

• Yapılacak başvurulardan önce şikayetçi kişinin Mahkemelere veya Tüketici Sorunları Hakem Heyetine sunmamış olması gerekmektedir.

• Komisyona bir başvuru yapılmadan önce konu şikayet hakkında sigorta şirketine bir bilgi verilmiş olması gerekmektedir.

• Yapılan başvuruların Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından kabul edilmesi ve lehte sonuçlanması durumunda sigorta şirketinin zararı ödemesi mecburi olmaktadır. bu konuda komisyon taraflara ve mahkemeye tebliğ etmektedir.

• Anlaşmazlık miktarı 5.000 TL bedele kadar rakamlarda hakem kararları kesin olmaktadır.

• Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılacak başvurularda şikayet ve anlaşmazlık konusu ne olursa olsun en fazla dört ay içerisinde sonuçlandırılması gerekmektedir.

• Kuruluş amacı olarak müşteri odaklı bir şekilde hareket eden komisyonda, sigorta sahiplerinin haklarını savunması çok daha kolay olmaktadır.

Sigorta Tahkim Komisyonu’na Başvurumun Maliyeti

Komisyona başvuruda bulunmak için öncelikle; uyuşmazlık tutarı 5.000 TL’ye kadar olan başvurular için 100 TL, uyuşmazlık tutarı 5.001 ila 10.000 TL arasındaki başvurular için 250 TL, uyuşmazlık tutarı 10.001 TL ve 20.000 TL arasındaki başvurularda 350 TL, uyuşmazlık tutarı 20001 TL ve üzeri başvurularda uyuşmazlık tutarının %1,5’u ( En az 350 TL olmak üzere) olmak üzere başvuru ücretinin Ziraat Bankası şubelerinden kurum tahsilat programı aracılığıyla Sigorta Tahkim Komisyonu hesabına yatırılması gerekmektedir. Başvuru ücretleri internet üzerinden de Komisyonun Ziraat Bankası Bağlarbaşı Şubesi 50256701-5015 numaralı hesabına yatırılabilir (Şube Kodu: 824).

Bunun yanında, hakemler kararlarında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ilgili hükümler çerçevesinde yargılama masraflarına da hükmedeceklerdir.

İlgili yazıda araç değer ve sigorta tahkiminin genel bilgilendirilmesi yapılmış olunup aralarında ilişki ve başvuru süreci ele alınmıştır.